Οι Κινέζοι είχαν και έχουν ιδιαίτερη συμπάθεια για τους κυβερνήτες τους. πραγματικά τους θεωρούν ανώτερα όντα. Στην Κίνα έχω αποκτήσει έναν καλό φίλο Κινέζο ο οποίος είναι ηλεκτρολόγος, δουλεύει ως δημόσιος υπάλληλος και ανήκει στα κοινωνικά στρώματα του απλού κινέζικου λαού. Αυτό το καταλαβαίνει κανείς από τα εστιατόρια που επιλέγει για να φάει και από τον τρόπο που σκέφτεται. Δεν θυμάμαι εάν ήταν στο πρώτο ταξίδι μου στην Κίνα ή στο δεύτερο, πάντως μία από αυτές τις φορές είχαμε κάτσει σε ένα πολύ ωραίο μέρος. Βρισκόμασταν στην πόλη του την Τιέν Τζίν, στο κέντρο αυτής, σε ένα σημείο όπου περνάει κάποιος ποταμός της. Εκεί δίπλα από τον ποταμό υπήρχε μιά πολύ όμορφη και μεγάλη πλατεία όπου καθόντουσαν οι Κινέζοι το απόγευμα και απολάμβαναν τα πολύχρωμα φώτα της σύγχρονης πόλης τους, πλάι από τον ήρεμο ποταμό που χωρίζει την πόλη τους στα δύο.
Όταν η συζήτηση μας στράφηκε στους σημερινούς Κινέζους κυβερνήτες μου είπε κάτι που μου φάνηκε αστείο. Προσπάθησα να εξαφανίσω το γέλιο μου όταν κατάλαβα ότι αυτό που μου έλεγε ο φίλος μου το εννοούσε σοβαρά. Μου είπε ότι οι κυβερνήτες τους δεν είναι άνθρωποι. "Οι κυβερνήτες είπε είναι υιοί δράκου. Δεν είναι δυνατόν, άνθρωποι να μπορούν να έχουν τόση πολύ δύναμη και εξουσία." Μετά κατάλαβα ότι οι Κινέζοι διαχρονικά δίνανε στους αυτοκράτορες τους μία που ιεραρχικά ήταν τόσο ανώτερη από την δική τους, που πολλές φορές έγινε μυθική.
Η παράδοση τους αναφέρει ότι το 2.737 π.Χ. ένας αυτοκράτορας τους, ο Σεν Νούνγκ, ήταν αυτός που ανακάλυψε το , τσάι. Όταν αυτός μαζί με τους συνοδούς του πραγματοποιούσαν ένα ταξίδι στο εσωτερικό της Κίνας, κάποια στιγμή σταμάτησαν και κατέβηκαν από τα άλογα για να ξεκουραστούν και να ετοιμάσουν φαγητό. Καθώς ο αυτοκράτορας έβραζε νερό για να μαγειρέψουν, μερικά φύλλα από έναν θάμνο που βρισκόταν κοντά στην εστία της φωτιάς έπεσαν μέσα στο μαγειρικό σκεύος όπου έβραζε το νερό κι αυτό άρχισε να παίρνει χρώμα. Ο Σεν Νουνγκ δοκίμασε από αυτό το αφέψημα με την ευχάριστη μυρωδιά και έτσι έγινε ο πρώτος άνθρωπος που ήπιε ποτέ τσάι.
Τα παραδείγματα όπου στην κινέζικη παράδοση διάφοροι αυτοκράτορες ήταν πρωτοπόροι σε κάτι είναι πάρα πολλά. Εάν σκεφτεί όμως κάποιος την παραπάνω αφήγηση της παράδοσης τους με τον Σεν Νουνγκ θα δημιουργηθεί μία λογική ερώτηση στο μυαλό του. "Είναι δυνατόν Κινέζος αυτοκράτορας να άναψε ο ίδιος φωτιά και να έβρασε ο ίδιος νερό για να φάνε αυτός και οι συνοδοί του ; "
Ο κινέζικος λαός όπου από αυτόν πηγάζουν οι παραδόσεις, αισθάνεται την ανάγκη να έχει απόλυτη εμπιστοσύνη στους κυβερνήτες του. Μερικούς τους θεωρεί ημίθεους, όπως μου είπε ο φίλος μου "υιοί δράκου". Εάν αναλογιστεί κανείς ότι οι αυτοκράτορες τους είχαν και εν μέρη ακόμη έχουν, επάνω στον απλό λαό εξουσία ακόμη και στο αν θα ζήσουν ή θα πεθάνουν, τότε καταλαβαίνει γιατί τους έχουν δώσει μυθική υπόσταση. Σύμφωνα με την συγκεκριμένη παράδοση του αυτοκράτορα που ανακάλυψε το τσάι, που χρονολογικά είναι πολύ ακριβής, οι Κινέζοι αρέσκονται στο να πίνουν τσάι εδώ και ακριβώς 5.256 χρόνια (το παρών κείμενο γράφεται εν έτη 2019).
Η καλλιέργεια, η συγκομιδή, η διαδικασία ξήρανσης του κινέζικου τσαγιού και έπειτα η τελετουργία, η κατανάλωση και η αποθήκευση (παλαίωση) αυτού, είναι μία χιλιετή συνήθεια που για τους Κινέζους θεωρείτε μία ευγενική πράξη που εξευγενίζει την ψυχή τους, το σώμα τους και την συμπεριφορά τους. Όπως σε όλους τους πολιτισμένους αρχαίους λαούς η εξευγενισμένη ψυχή, η αποφάσεις ενός ανθρώπου και η συμπεριφορά του, ανεδείκνυε το ήθος και την τιμή του, πράγμα που ήταν απαραίτητο για να αποκτήσει τον σεβασμό των πλησίον του.
Οι Κινέζοι καταναλώνουν πολύ τσάι. Το κινέζικο τσάι, παρόλο που στην Κίνα είναι ακριβό, δεν είναι ένα είδος προς πόση μόνο για εύπορους Κινέζους. Η βεντάλια των οικονομικών κοινωνικών τάξεων στην Κίνα είναι τεράστια. Ξεκινά από τον πολύ φτωχό που του λείπει ακόμη και το φαγητό, συνεχίζει με τον φτωχό που εργάζεται για 2.500 yuan (340 ευρώ περίπου) και καταλήγει στον πλούσιο με μηνιαίο μισθό 10.000 yuan (1.350 ευρώ) εώς τα κυβερνητικά στελέχη που οι τραπεζικές καταθέσεις τους. μόνο, αναγράφουν αριθμούς άγνωστους για φυσιολογικούς ανθρώπους.
Παρέλειψα συνειδητά μία οικονομική κοινωνική τάξη στην Κίνα. Είναι η οικονομική κοινωνική τάξη που το κομουνιστικό καθεστώς της σύγχρονης Κίνας αποφάσισε να αναδείξει. Πρόκειται για την μεσαία τάξη. Όλο και περισσότεροι Κινέζοι εισχωρούν σε αυτή λόγω της οικονομικής ανάπτυξης της Κίνας αλλά και επειδή το καθεστώς τους δεν τους υπερφορολογεί. Το καθεστώς τους προσπαθεί συνειδητά με πολλούς τρόπους να αναδείξει την μεσαία τάξη.
Το κινέζικο τσάι μπορεί κανείς στην Κίνα να το αγοράσει με 8 ευρώ το μισό κιλο, αυτό είναι το πολύ φτηνό, μπορεί όμως να το αγοράσει και με 600 ευρώ το μισό κιλο. Για όλους τους Κινέζους , είτε φτωχοί είναι είτε πλούσιοι, υπάρχουν είδη τσαγιού που μπορούν να αγοράσουν για να πιούν. Επειδή οι Κινέζοι πίνουν εώς και πέντε μεγάλα φλυτζάνια την ημέρα, το τσάι είναι για αυτούς ένα πάγιο μηνιαίο έξοδο. Σίγουρα όμως όλοι, αναλόγως την οικονομική τους κατάσταση, θα δώσουν ένα ποσό κάθε μήνα για να έχουν να πιούν τσάι.
Συνολικά έχω επισκεφτεί τέσσερεις μεγάλες πόλεις στην Κίνα. Όλες από αυτές σε κάθε περιοχή είχαν ένα εώς δύο μαγαζάκια που μπορεί κανείς πρώτα να δοκιμάσει και μετά να αγοράσει το είδος τσαγιού που θέλει. Σε μία πόλη που έχω μείνει αρκετά περισσότερο, την Τιέν Τζίν, υπάρχουν δύο μεγάλες αγορές αποκλειστικά μόνο για τσάι και σκεύη τσαγιού. Η μία από αυτές, η μεγαλύτερη, υπολογίζω ότι έχει περίπου 100 μικρά μαγαζάκια που πουλούν τσάι. Τα μαγαζάκια αυτά στεγάζονται σε έναν τεράστιο, εσωτερικό, ισόγειο χώρο. Δεν υπάρχει κάτι παρόμοιο στην Ελλάδα για να το παρομοιάσω. Θα μπορούσα να πω ότι αυτή η κινέζικη αγορά τσαγιού είναι σαν ένα πολυκατάστημα δικό μας, το οποίο δεν είναι πολυώροφο, αλλά αποτελείτε από έναν τεράστιο ισόγειο χώρο και μέσα του βρίσκει κανείς μόνο μαγαζάκια τσαγιού και τίποτε άλλο.
Οι Κινέζοι πίνουν τσάι στον χώρο εργασίας τους, στο σπίτι τους και σε όλες τις δραστηριότητες τους συνήθως κουβαλάνε μαζί τους το τσάι τους. Στην Κίνα υπάρχουν κάποια ειδικά σκεύη τσαγιού που παρασκευάζουν τσάι και το παίρνουν εκτός σπιτιού. Είναι κάτι πρακτικά γυάλινα σκεύη που μπορεί κανείς να αφήσει το τσάι μέσα, το οποίο βάζοντας βραστό νερό αρχίζει και "χορεύει", όπως λένε οι Κινέζοι και χρωματίζει σιγά σιγά το νερό. Εμείς οι Έλληνες κυκλοφορούμε στον δρόμο με ένα φλυτζάνι καφέ. Όποιος πάει στην Κίνα θα δει τους Κινέζους να κυκλοφορούν με αυτά τα γυάλινα ποτήρια-σκεύη παντού, στο μετρό, στις πλατείες, στην δουλειά...κ.λπ.
Σε μεγάλες κεντρικές πλατείες υπάρχουν μαγαζάκια με σύγχρονη διακόσμηση, που εκεί πωλούνται διάφορα είδη τσαγιού έτοιμου προς πόση, κρύου ή ζεστού, για να το παίρνει κανείς μαζί. Είναι παρόμοια μαγαζάκια σαν αυτά που έχουμε στην Ελλάδα τα οποία πωλούν 2 ευρώ τον καφέ και έχουν τόση μεγάλη επιτυχία.
Στην Κίνα είναι δύσκολο να βρεις έτοιμο καφέ για να πιείς. Εκτός από τα Starbucks δεν υπάρχουν άλλες καφετέριες. Οι Κινέζοι δεν συνηθίζουν καθόλου να πίνουν καφέ. Στην Κίνα όλοι πίνουν τσάι. Είτε φτωχοί είτε πλούσιοι, είτε μικροί είτε μεγάλοι, όλοι πίνουν καθημερινά τσάι.
Η ευχάριστη διαδικασία που κάνει κάποιος όταν ετοιμάζει να πιεί ένα φλυτζάνι τσάι, είναι μία για την ψυχή ευγενική διαδικασία. Το άρωμα του τσαγιού, το χρώμα του και η γεύση του ηρεμούν και καλλιεργούν την ψυχή και προτρέπουν τον άνθρωπο να ασχοληθεί με ευγενικές ενασχολήσεις, όπως το τάι τσι, το διάβασμα, η μουσική...
Το κινέζικο τσάι φέρνει τον άνθρωπο σε αρμονία με το εξωτερικό του περιβάλλον. Ακόμη κι εμείς οι άνθρωποι των σύγχρονων πόλεων μπορούμε να ηρεμήσουμε εάν μάθουμε να απολαμβάνουμε την προετοιμασία και την πόση του κινέζικου τσαγιού. Μπορεί οι πόλεις μας να έχουν γίνει απάνθρωπες και κτηνώδης, όντως πίνοντας τσάι η ψυχή γαληνεύει, θυμάται το θείο μέσα της και τον δημιουργό της. Αυτό κάνει αρμονική την ψυχή ώστε να μπορεί να αντιμετωπίζει με διάκριση αγχωτικές καταστάσεις και συμπεριφορές, που τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει καθημερινότητα μέσα στις αφιλόξενες πόλεις που για κάποιους λόγους έχουν εξελιχθεί σε πεδία μάχης.
Ας θυμηθούμε για λίγο τους αρχαίους πολιτισμούς μας. Τους αρχαίους Έλληνες και τους αρχαίους Κινέζους. Οι δύο αυτοί πολύ απομακρυσμένοι ο ένας από τον άλλο λαοί, που είχαν όμως παράλληλη πολιτισμική πορεία. Ας αφήσουμε το βλέμμα μας καθημερινά να στρέφεται εσωτερικά κι ας παρατηρήσουμε τι θα πει η ψυχή μας. Η ψυχή μας γνωρίζει. Γνωρίζει την θεία καταγωγή της. Έχει πληροφορίες μέσα της που προέρχονται από την αρχική στιγμή δημιουργίας του σύμπαντος μας. Η ψυχή μας γνωρίζει πολύ περισσότερα από ότι μπορούμε να φανταστούμε. Έχει απλώς ξεχάσει αυτήν την γνώση από την στιγμή που ενσαρκώθηκε. Η ενάρετη και ευγενική ενασχόληση της ψυχής, όπως η πόση του κινέζικου τσαγιού, αφυπνίζει την ψυχή και την βγάζει από την λήθη. Έτσι η ψυχή μπορεί να αναγνωρίσει το φως από το σκότος και με αυτόν τον τρόπο θα έλξη όμοιες ψυχές και φωτεινές καταστάσεις.
Αθανάσιος Αλεξάτος
